Dieta zakładająca spożywanie produktów nieprzetworzonych, a zwłaszcza niepoddanych obróbce termicznej, nosi nazwę witarianizmu. Ponieważ nieugotowaną żywność określa się mianem „surowej”, dieta witariańska jest nazywana także „raw food diet ”lub „raw vegan”. Czym jednak naprawdę jest ten sposób odżywiania się?
Na czym polega witarianizm?
Za najważniejszą zasadę diety witariańskiej uważa się spożywanie produktów nieprzetworzonych – konkretnie niepodgrzanych powyżej temperatury 42 stopni Celsjusza. Przekroczenie tej granicy prowadzi do denaturacji białek występujących w spożywanym pokarmie, co z kolei sprawia, że jedzenie traci swoją wartość odżywczą. Zwolennicy witarianizmu uważają ponadto, że najbardziej naturalnym oraz zdrowym sposobem odżywiania się jest konsumpcja surowych produktów – poglądy te argumentują stwierdzeniem, że pozostałe zwierzęta także żywią się surowym pokarmem, a ponieważ inne gatunki są wytworami przyrody, ich zachowanie również uznaje się za naturalne. Witarianie uważają także, że konieczność podgrzewania każdego jedzenia wiąże się z emisją niepotrzebnych gazów do środowiska. Oprócz gazów mających pogłębiać globalne ocieplenie klimatu, gotowanie produktów spożywczych jest ich zdaniem odpowiedzialne również za przekształcanie związków chemicznych naturalnie występujących w jedzeniu. Na przykład twierdzą, że podczas gotowania powstają wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne – związki organiczne mające właściwości rakotwórcze (oraz niekorzystne dla środowiska).
Witarianie są zobowiązani do przestrzegania zasady nieobrabiania żywności w 40-stopniowej temperaturze, co wymusza konieczność spożywania pokarmu świeżego bądź poddanego nieznacznej obróbce. Stąd też produktami najczęściej wybieranym w diecie witariańskiej są:
- świeże kiełki, dojrzałe warzywa i owoce – także te suszone na słońcu,
- nasiona, orzechy, pestki – te namoczone w wodzie albo surowe,
- niektóre odmiany grzybów,
- wodorosty i glony,
- miody – zwłaszcza niepasteryzowane,
- tłoczone na zimno – nierafinowane – oleje.
Odmiany witarianizmu
Do najczęściej spotykanych odmian diety witariańskiej należą witarianizm wegetariański i wegański. Wersja wegetariańska wyklucza spożywanie mięsa oraz jego przetworów, a jednocześnie zezwala na konsumowanie jajek, mleka i jego przetworów. W przypadku tej odmiany należy jednak zachować szczególną ostrożność – jedzenie jajek może wiązać się z dużym ryzykiem. Wynika to faktu, że pałeczki salmonelli, które mogą znaleźć się w jajach, nie giną w temperaturze 42 stopni Celsjusza (czyli najwyższej dopuszczalnej).
W przeciwieństwie do wariantu wegetariańskiego witarianizm wegański zabrania spożywania wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego, także jajek, mleka i jego przetworów. Stąd też odmiana ta może dzielić się na trzy inne:
- juiceariańską – zakłada wypijanie wyłącznie świeżych soków owocowych lub warzywnych,
- frutariańską – pozwalającą jedynie na spożywanie surowych owoców,
- sprautariańską – dopuszczającą spożywanie wyłącznie kiełków roślin.